Otterlose struikelstenen ‘spreken’

‘Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is’

Actueel

Fotograaf Gerhard Starke

Idee

‘Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is’: het citaat uit de Talmoed (de Joodse Bijbel) dat begin jaren negentig voor de Duitse kunstenaar Gunter Demnig de inspiratiebron was voor zijn Struikelstenenproject. De zogenaamde Stolpersteine: betonnen steentjes met aan de bovenzijde een messing plaatje met inscriptie.
Elke steen herinnert aan een Joodse medeburger, waarvan er helaas zovelen zijn vermoord door het Duitse naziregime. Door deze stenen in trottoirs te leggen voor huizen waar Joodse mensen woonden of ondergedoken zaten worden hun namen gelezen en worden ze niet vergeten.
Ernst Meijer woonde tijdens de oorlog twee jaar in Otterlo en kwam om in Sobibor. Twee neven, de broers Folke en Paul Meijer, namen het initiatief om voor hun oom en acht andere Joodse inwoners van in Otterlo struikelstenen te plaatsen.

Uitvoering

Struikelstenen liggen er niet ‘vanzelf’. Samen met de broers vormde amateurstreekhistoricus Ron Reitsma de Werkgroep Struikelstenen Otterlo. Ook de Edenaren Herm Slotman, Robbert Zantinge en Jenneke Hiensch-Hess sloten aan. De financiën waren de eerste zorg en bedrijven en winkeliers uit Otterlo en Harskamp deden een flinke duit in het zakje. Ook de gemeente Ede droeg bij en de Stichting Idee in Uitvoering kende van harte een bedrag toe. De werkgroep kon de bestelling doen en ging aan de slag met de organisatie van een passend evenement voor de onthulling van de struikelstenen.

Resultaat

Vrijdag veertien april 2023 is het zover. Tijdens een indrukwekkende en druk bezochte bijeenkomst in de hervormde kerk van Otterloe dragen leerlingen van de Ericaschool de negen ‘Stolpersteine’ binnen. Drie van hen vertellen hoe de slachtoffers heten en wie zij waren. Na diverse toespraken volgt een muzikaal gebed door cellist Joshua Herwig en stadsdichter Larissa Verhoeff draag haar gedicht ‘De Stenen spreken’ voor. Hierna is het tijd om de struikelstenen op drie adressen in het trottoir te metselen. Zo voegen zich weer negen ingemetselde namen van Joodse slachtoffers bij de bijna 100.000 die inmiddels in meer dan dertig landen zijn te vinden.